» Lees dit nummer online

Met onder andere:

» In delen van Mexico is Coca-Cola goedkoper dan water

» Het gebruik van het woord ‘genocide’

» Dieren- en plantenpopulaties op de Weense begraafplaats

Bent u deze zomer een goede toerist geweest? Viel u in de categorie massatoerist of in die van de kritisch reiziger, die zich graag aanpast en zich bewust is van zijn impact? Hoe dan ook zal die impact u niet zijn ontgaan, deze zomer werden weer recordtemperaturen behaald en een recordaantal bosbranden gemeld in Zuid-Europa. Liggend op het strand of sjokkend over de fraaie tegels van een oud stadje of een mooie begraafplaats zult u regelmatig maar één behoefte hebben gehad: water. Zolang dat in de buurt is, is het uit te houden.

Toch is die levensbehoefte niet voor iedereen zomaar binnen bereik. In landen waar de overheid tekortschiet, betalen armen zelfs vaak meer voor water dan de rijken. En die grijpen dan naar andere middelen om goedkoop hun dorst te lessen, waarbij Coca-Cola favoriet is.

In landen waar de overheid tekortschiet, betalen armen zelfs vaak meer voor water dan de rijken

Voor een sterke reportage van het prachtige gelijknamige tijdschrift Reportagen reisde Andrew Müller een week lang met een tolk door de hooglanden van Chiapas in Mexico, waar het gebruik van cola inderdaad massale vormen heeft aangenomen; sommigen drinken wel tien flessen per dag en er zijn speciale clubjes opgericht om af te kicken. Hoewel cola er tegenwoordig ook in rituelen wordt gebruikt, was dat niet, zoals Müller op Wikipedia had gelezen, om daarna door te boeren demonen te kunnen verdrijven. Onzin, zei een zapatista die hij er ontmoette; ‘We weten natuurlijk dat Coca-Cola slecht is.’ Maar verandering vindt ‘poco a poco’ plaats; stukje bij beetje. De zapatistas, vrijheidsstrijders voor wie de slak een belangrijk symbool is, geloven in langzame, maar radicale verandering.

Een mooi voorbeeld van hoe culturen zich vervormen en vermengen, en ook van hoe daar fabels omheen ontstaan. Net als bij toerisme zijn er bij die vermenging twee opties: iets wordt uit praktische overwegingen uit een andere cultuur overgenomen, of het wordt er bewust aan ontleend. Het resultaat is hetzelfde, en die goede en slechte toerist bestaan volgens Enrique Rey uit El País dan ook helemaal niet. Zelfs de meest kritische reiziger ontkomt niet aan het systeem waar hij zich tegen afzet. Het beste is om dat maar onder ogen te zien.

Toch zijn er altijd dingen die geleidelijk maar radicaal veranderen, vanuit noodzaak of keuze. Zoals in Taiwan, waar de twee rivaliserende partijen elkaar onverwacht vinden als het aankomt op geothermie. Of in de Mississippi Delta, een ‘voedselwoestijn’ waar steeds meer mensen als gemeenschap gaan verbouwen. Op de Weense begraafplaats Zentralfriedhof zijn de veranderingen zeer bewust: hier worden kleine diertjes door hoveniers beschermd en door bezoekers gevoed. Zo wordt deze niet alleen voor mensen een toevluchtsoord, maar ook voor dieren en de natuur.

Laura Weeda

Weeda@360international.nl