» Lees dit nummer online

Met onder andere:

» Wat zij zeggen over 2025

» Călin Georgescu’s chaotische optelsom van opvattingen

» Een nieuwe dageraad in Damascus

De Indiase schrijver Pankaj Mishra is al decennia bezig om de ‘politieke apologie voor imperialisme’ te ontzenuwen en een ander verhaal over de geschiedenis van de macht te vertellen. Hij schreef er een standaardwerk over, Op de ruïnes van het imperialisme, en slaat geen verzoek af om in steeds andere bewoordingen terug te komen op hetzelfde thema. 

2025 is wellicht een goed begin om met hem de kop eraf te slaan en nog eens te lezen hoe hardnekkig het Westen blijft vasthouden aan zijn comfortabele status quo en aannames. Volgens Mishra zijn die inmiddels op drijfzand gebouwd en is er een groeiende niet-westerse meerderheid met een gemeenschappelijke wrok tegen een ‘moderniteit’ die gelijkheid en vrijheid predikt, maar alleen de wreedheid en concurrentie van het neoliberale kapitalisme levert, waarin de wet van de sterkste heerst. Ook de westerse media moeten eraan geloven, zoals door ons gepubliceerde auteurs als Michael Ignatieff en Anne Applebaum, die volgens Mishra meebewegen met een systeem dat ze tegelijkertijd bekritiseren. Waar wij in de veronderstelling zijn dat de waarheid gewaarborgd wordt, juist door auteurs als historica Applebaum, ziet Mishra haar als een conservatieve denker die zich zorgen maakt over de afname van democratische waarden, terwijl haar analyses soms losstaan van de bredere sociale en economische context waarin deze veranderingen plaatsvinden. 

In een ideale samenleving is journalistiek onafhankelijk van commerciële en politieke belangen

Hoe dan verder? 

Behalve meer verantwoordelijkheid nemen – Marshall McLuhan had het er in 1964 al over in Understanding Media. The Extensions of Man – zouden journalisten meer context moeten bieden, zodat historische en geopolitieke achtergronden van situaties duidelijk worden, vooral als het gaat om complexe onderwerpen zoals migratie.

Wat ook helpt, is een divers scala aan perspectieven te laten horen, vooral van gemarginaliseerde groepen en niet-westerse denkers – en dat is nou juist de missie van 360.

In een ideale samenleving is journalistiek onafhankelijk van commerciële en politieke belangen. 

Maar het electoraat, zo valt ook in deze kakelverse editie te lezen, lijkt onvoldoende toegerust om weloverwogen politieke keuzes te maken, wat de kwaliteit van de democratische vertegenwoordiging ondermijnt. Alan Zucker voorspelt in de Neue Zürcher Zeitung dat mensen zich, naarmate de wereldproblemen dichterbij komen, steeds vaker afwenden van de media die daarover berichten. Daar krijgen ze later spijt van, beweert hij, als alleen de eigen navel nog gespreksonderwerp is.

Katrien Gottlieb 

gottlieb@360international.nl