360 kiest een aantal door de buitenlandse pers beschreven concerten, voorstellingen, boeken, films en exposities die naar Nederland of België komen.

Handleiding om echtscheiding te overleven

Een engelachtige stem, een prachtig klankenpalet, maar vederlichte muziek

Muziek | De Amerikaanse zangeres en actrice Ariana Grande (30) vestigde zich in 2017 voorgoed als wereldster toen ze een groots, lovend ontvangen benefietconcert organiseerde. Daarmee reageerde ze op de terroristische aanslag na afloop van haar concert in Manchester, waarbij twee weken daarvoor 22 doden waren gevallen. Met Eternal Sunshine presenteert Grande nu haar zevende album. Brittany Spanos van Rolling Stone noemt het een ‘echtscheidingsplaat waarin ze alle stadia van rouw doorloopt. Met haar eerlijkste en meest inventieve nummers tot nu toe staat ze voor een nieuw begin.’ Ludovic Hunter-Tilney ‘mist, op een paar nummers na, de energie op het album’, schrijft hij in Financial Times. Grandes vocale techniek is weliswaar in orde, ‘maar de toon is steeds dezelfde, of ze nu zingt over hoe ze ­huilend in slaap valt of hoe ze wordt overmand door fysieke aantrekkingskracht. Met een paar soepele trillers en vibrato’s valt die beperkte emotionele reikwijdte niet te maskeren.’

Variety-recensent Jem Aswad vindt daarentegen dat Grande ‘op haar vorige albums nog zoekende was, maar nu definitief haar stem als artiest heeft gevonden’. Ook in haar songteksten klinkt ze volgens Aswad volwassen: ‘Een muzikaal dagboek waarin ze net genoeg deelt om de uitgehongerde fans nieuwsgierig te houden. De emoties die voortvloeiden uit haar huwelijk en scheiding zijn universeel genoeg om iedereen te raken die ooit verliefd en diepbeproefd is geweest.’

‘Een feelgoodsound waarin galante r&b uit de jaren negentig de boventoon voert’

‘Ondanks de pittige privéperikelen in de liedjes is deze muziek vederlicht’, stelt Felix Heinecker voor Plattentests. ‘Een feelgoodsound waarin galante r&b uit de jaren negentig de boventoon voert. Het album blijft hangen in dezelfde sfeer, waardoor de nummers in elkaar overvloeien. Grande heeft een engelachtige stem met een prachtig klankenpalet, maar de volgende keer graag ook iets stevigs voor op de dansvloer.’

Jordan Bako ontdekt voor Vogue France paralellen met de speelfilm Eternal Sunshine of the Spotless Mind (2004). ‘Daarin wissen beide hoofdpersonen elkaar uit hun geheugen en worden opnieuw verliefd. Ook Grande probeert zich een universum voor te stellen waarin ze geleidelijk haar scheiding overwint. Zo vernieuwt ze haar signatuur. Sterker, dit is het meest coherente en conceptuele project in haar discografie.’  Diederik Samwel

Eternal Sunshine van Ariana Grande kwam begin maart uit.

360 kiest een aantal door de buitenlandse pers beschreven concerten, voorstellingen, boeken, films en exposities die naar Nederland of België komen.

Lucy Cookes sprankelende aanval op wetenschappelijk seksisme

Een afrekening met mythes over gender en seksualiteit

Non-fictie | Haar boek werd in elf talen vertaald en kreeg in elk daarvan dezelfde, oorspronkelijke titel: Bitch. In dit werk rekent zoöloog Lucy Cooke af met alle ‘victoriaanse’ mythes over gender en seksualiteit. ‘Cooke biedt een schat aan voorbeelden uit het dierenrijk, van kannibalistische spinnen tot van geslacht veranderende vissen, en ontmantelt vele misvattingen over binaire geslachtsrollen, waarvan vele terug te voeren zijn op dat geliefde bebaarde icoon, Charles Darwin. Volgens het darwiniaanse dogma vechten mannelijke dieren met elkaar om het bezit van vrouwtjes, voeren ze “vreemde tactieken uit” en paren ze promiscue, voortgestuwd door een biologische noodzaak om hun overvloedige zaad te verspreiden. Vrouwtjes zijn monogaam en passief; ze wachten geduldig tot hun grote, energierijke eieren worden bevrucht door een goedkope, kleine zaadcel, om vervolgens hun nakomelingen onbaatzuchtig alles te geven’, aldus The Guardian.

‘Vol prachtige verrassingen’

Kan Darwin nog worden gezien als product van zijn tijd, in de pogingen van vooral vrouwen om andere zienswijzen te belichten waren er, zo schrijft The Wire Science, duidelijke barrières. ‘Toen Bridget Stutchbury van de ­Universiteit van York ontdekte dat de vrouwelijke monnikszanger [een vogelsoort] seks zoekt met mannetjes die niet hun partner zijn, zei de een na de ander dat haar resultaten waarschijnlijk niet klopten. Toen Patricia Gowaty (…) haar bevindingen presenteerde dat de vrouwelijke roodkeelsialia geen trouwe partner was, vertelde een bekende mannelijke etholoog haar dat haar proefpersonen “verkracht” moesten zijn. En (…) toen Sarah Blaffer Hrdy haar ideeën over vrouwelijke promiscuïteit besprak, antwoordde een mannelijke collega: “Zeg je nu met andere woorden dat je geil bent?”’

Inmiddels lijkt het publiek klaar voor Cookes bevindingen – en dat geldt gelukkig niet alleen voor de vrouwelijke lezer, zoals de auteur ook benadrukt in haar boek. ‘Een opzienbarende, grappige en op elegante wijze woeste omverwalsing van onze vooroordelen over vrouwelijk gedrag en seks in het dierenrijk’, aldus The Observer. ‘Vol prachtige verrassingen’, concludeert The Guardian. ‘Kleurrijk, betrokken en diep geïnformeerd’, meent Sunday Times, ‘Geweldig origineel’, aldus Daily Mirror. Nature heeft het over een ‘sprankelende aanval op wetenschappelijk seksisme’, en BBC Wildlife typeert Bitch als ‘humoristisch, boeiend, soms schokkend (…) en stof voor vele gesprekken’.  Laura Weeda

Bitch verscheen bij De Geus in een vertaling van Inge Pieters.

Laura Weeda interviewde Lucy Cooke over haar nieuwe boek.

360 kiest een aantal door de buitenlandse pers beschreven concerten, voorstellingen, boeken, films en exposities die naar Nederland of België komen.

Aanklacht tegen onderdrukte zwarte imago en identiteit 

Technisch verbluffend en oogverblindend 

Film- en videokunst | Met zijn film- en video-installaties probeert de Britse kunstenaar Isaac Julien (63) de grenzen tussen dans, muziek, fotografie, theater en beeldende kunst te doorbreken. Zijn werk is sterk geïnspireerd op de cultuur en de geschiedenis van het kolonialisme. 

Juliens overzichtstentoonstelling What Freedom Is to Me betekende voor Max Wiener van Musée Magazine een ‘uitnodiging om een compleet andere wereld binnen te gaan. Daarin onderzoekt Julien de zwarte identiteit en diaspora die hij met een delicate intensiteit bestrijkt.’ Zo presenteert hij zwarte mannen en vrouwen in koloniale kleding als ‘sociaal commentaar om te laten zien hoe het zwarte imago in de VS voortdurend is gedwarsboomd en wortelt in onzekerheid.’

‘Een overrompelende kijk op de ingrijpende gevolgen van ongelijke geldcirculatie’

Mark Hudson van The Independent vond Juliens retrospectief technisch verbluffend: ‘Je ziet allemaal verschillende beelden op zwart-witschermen, die door de ruimte zijn gerangschikt in een quasisculpturale doorloopopstelling. Ze worden weerspiegeld in gevlekte roestvrijstalen muren, wat een behoorlijk oogverblindend effect oplevert.’ Homo-erotiek vormt een vast ingrediënt in Juliens filminstallaties: ‘Zwarte mannenlichamen, zowel in standbeelden als in levensechte vorm, worden met volmaakte elegantie in de film gemengd.’

Volgens Laura Cumming van The Guardian ‘kun je het best een volle dag uittrekken om de films te zien van deze geboren verleider’. Juliens stijl kenmerkt zich volgens haar door ‘feiten af te wisselen met fictie, documentaire met drama, drijvende droomlandschappen met archiefbeelden. Je ziet tegelijkertijd montages van dans, zang en monoloog, waarbij de camera langs mooie mensen en fraaie locaties zweeft.’

Adela Lovric is vooral onder de indruk van de video-installatie Playtime, schrijft ze voor cultuurmagazine Berlin Artlink: ‘Een overrompelende kijk op de ingrijpende gevolgen van ongelijke geldcirculatie. Julien speelt zo met cameraopstelling en montage dat het lijkt alsof je op de kermis in het spiegelhuis bent beland. Ook onthult hij de verwevenheid van kunst­wereld en grootkapitaal.’  DS

What Freedom Is to Me, Bonnefantenmuseum, Maastricht, t/m 18 augustus 2024.

360 kiest een aantal door de buitenlandse pers beschreven concerten, voorstellingen, boeken, films en exposities die naar Nederland of België komen.

Meer aandacht voor Japanse ­personages in nieuwe Shogun

Het televisie-equivalent van een boek dat je niet kunt wegleggen

SERIE | Shogun, de bestseller van James Clavell uit 1975, werd in 1980 succesvol verfilmd en wakkerde destijds een grote interesse aan in de Japanse geschiedenis en cultuur. Een halve eeuw later is er een nieuwe, ‘luxueuze’ bewerking gemaakt van de avonturen van de Engelse zeeman John Blackthorne, begin zeventiende eeuw. Gestrand aan de kust van Japan moet de protestantse held, gespeeld door Cosmo Jarvis, opnieuw ‘leren evolueren binnen een onbekende cultuur, met complexe gewoonten’, schrijft Time Magazine.

‘We krijgen inzicht in het innerlijke leven van dubbelagenten, ambitieuze courtisanes en zonen die zichzelf willen bewijzen in de strijd’

Vertoonde de eerdere versie een grote tekortkoming op het gebied van taal, schrijft Rolling Stone, doordat ‘Japanse dialogen alleen werden vertaald in ­scènes waarin tweetalige karakters dienden als tolk’, in deze nieuwe serie is er meer aandacht voor de Japanse personages, gespeeld door onder meer Hiroyuki Sanada, Anna Sawai en Tadanobu Asano. ‘We krijgen inzicht in het innerlijke leven van dubbelagenten, ambitieuze courtisanes en zonen die zichzelf willen bewijzen in de strijd.’ The New York Times vindt dat een goede aanpassing, maar ‘op zich niks bijzonders’. The Washington Post is enthousiaster en spreekt van ‘het televisie-equivalent van een boek dat je niet kunt wegleggen’. Volgens Time ligt dit ‘epische verhaal over oorlog, liefde, geloof, eer en politieke intriges’ op het niveau van ‘een saga als Game of Thrones’.   LW

Shogun is te zien op Disney+.

360 kiest een aantal door de buitenlandse pers beschreven concerten, voorstellingen, boeken, films en exposities die naar Nederland of België komen.