» Lees dit nummer online

Met onder andere:

» Zo moet Europa onderhandelen met Donald Trump

» China telt duizenden Navalny’s maar niemand mag van hun bestaan weten

» Moet een politicus altijd aftreden bij een schandaal?

Was dat nog maar waar, dat dichters invloed hebben op het publieke en politieke debat. Dat ze ervoor kunnen zorgen dat een regering bij haar fundamentele taken blijft en zich niet gedraagt als in de aanklacht van dichter Weedhsame:

… eenmaal zijn doel bereikt/ vergat hij hun rechten,/ hield zich niet aan zijn belofte/ en werd een zakenman/ die zijn waardigheid verkocht/ en jullie grondstoffen. 

In de autonome regio Somaliland, in het noorden van Somalië, waren poëzie en politiek altijd al met elkaar verweven. Het was niet alleen de taak van een dichter om onrecht te beschrijven, maar ook om het te bestrijden en de weg vrij te maken voor de val van de dictatuur. 

Als de centrale regering hier nou ook eens zou instorten – zoals in 1991 in Somalië, maar dan wel graag zonder burgeroorlog – en we een nieuw bestuur lieten vormen, niet op een landgoed ver van de rest van de samenleving, maar door middel van een poëziedebat naar Somalisch model, een silsilad, oftewel een soort zwaan-kleef-aan waarbij dichters uit alle windstreken hun bijdrage kunnen leveren. In de jaren tachtig verspreidden die hun gedichten nog op cassettebandjes en stuurden ze naar Somaliërs in de diaspora, die ze vervolgens kopieerden en weer deelden; inmiddels heeft de technologie voor een iets efficiëntere verspreiding gezorgd.

Met zo’n silsilad zou het belabberde taalgebruik van onze politici meteen een opfrisbeurt krijgen. Het mag allemaal wel even duren, het Somalische volk is ook niet over één nacht ijs gegaan; het heeft in de loop der tijd achttien schriftsystemen uitgeprobeerd, waarvan geen enkele beklijfde omdat de geschiedenis en cultuur traditioneel mondeling werden doorgegeven in liederen, gedichten en toneelstukken. 

Het klinkt als een sprookje om daarmee een daadkrachtige vuist te kunnen maken tegen de ontsporingen van deze tijd

Het klinkt als een sprookje om daarmee een daadkrachtige vuist te kunnen maken tegen de ontsporingen van deze tijd, waarin ziektes als burn-outs bestaan, en bullshitjobs, en burgers zich moeten verdedigen tegen maffiosi, machthebbers en multinationals die in plaats van hun macht in te zetten voor vrede meer belang hebben bij behoud van oorlog en onderdrukking, bij alles wat hen in het zadel houdt. 

Het zijn weliswaar geen dichters, en het is ook maar een klein land, maar hoop blijft gloren aan de horizon: in Guatemala heeft het criminele syndicaat van de corruptos het uiteindelijk moeten afleggen tegen president Bernardo Arévalo, een zachtaardige intellectueel, nauwkeurig in zijn taalgebruik en gematigd tot op het bot. Iemand die, zoals Weedhsame al dichtte, werd gedragen door (…) mensen die, toen hij ze nodig had,/ onder de hete zon bijeenkwamen om op hem te stemmen.

Katrien Gottlieb

gotlieb@360international.nl