» Lees dit nummer online

Met onder andere:

» Deze vrouwen komen in opstand voor het behoud van de natuur

» Betekent de sensitivityreader het einde van de literatuur?

» Nieuwe regels nodig voor geloofsexploitanten

Terwijl in Nederland 24 procent van de kiezers terugverlangt naar grensovergangen en een naar binnen gekeerde samenleving, propageert 360 deze maand precies twaalf jaar het tegenovergestelde. We hadden de Koreaanse filosoof Byung-Chul Han destijds nog niet gelezen, maar zagen toen al wat in het zogenaamde ‘omgekeerde leven’, om dat er meerdere afslagen zijn op ‘de verkeerde weg die de wereld heeft gekozen’. Verre van iedereen kan het zich veroorloven om net als hij (en wij) de versnellingspook in z’n achteruit te zetten; zulk verzet is geen prioriteit in de rij voor de voedselbank, en al helemaal niet als de bommen links en rechts inslaan en kinderen het leven verliezen in andermans oorlog. Maar dat zou niet hoeven te betekenen dat we complexe internationale oorzaken van het verkiezingsthema migratie in de campagnes ongenoemd laten.

Ook voor het rechts-extremisme zijn binnenlandse oplossingen niet toereikend en is Europese, zelfs trans-Atlantische samenwerking onontbeerlijk. Natuurlijk moet er eerst worden gewonnen om die winst in daadkracht om te zetten. Alleen kan het niet de bedoeling zijn dat dat doel nogal veel middelen heiligt en het streven naar de waarheid, een van de fundamenten van de rechtsstaat, in allerlei rabbit holes verdwijnt.

Het kan niet de bedoeling zijn dat dat doel nogal veel middelen heiligt

Wat dat betreft zou een ‘sensitivityreader‘ in de politiek helemaal niet misstaan. Bij elke flagrante leugen, bij elke overschrijding van menselijke waardigheid klinkt dan een gemeen hoge fluittoon die het verder spreken onmogelijk maakt. Werkt dat nog niet, dan krijgt de volksvertegenwoordiger bezoek van, uhm… de vrouwen van Bosnië die ruim vijfhonderd dagen over de rivier de Kruščica waakten, om te behouden wat waarachtig is. Of anders weten de Chinese onlinefeministen waarschijnlijk nog wel een manier om de strijd voorgelijkwaardigheid voort te zetten.

Solidariteit is ook voor de Oekraïense first lady Olena Zelenska het recept om ondanks de oorlog toch een leven te leiden. Het houdt haar gezin op de been om anderen te helpen en ‘jezelf niet als passief slachtoffer op te stellen’. Ze doet het al net zolang als de Bosnische vrouwen actievoerden, alleen is haar tegenstander van een ander formaat dan een minikrachtcentrale. Zoals de Bosniërs het behoud van hun rivier met hand en tand verdedigden, zou je willen dat regeringsleiders en politici pal staan voor een betrouwbare en functionerende overheid. Uiteindelijk hun belangrijkste taak. Dan kan misschien zelfs Byung-Chul Han de snelweg weer op.

Katrien Gottlieb

gottlieb@360international.nl