» Lees dit nummer online

Met onder andere:

» Wat als we de menopauze afschaffen?

» Getraumatiseerd of speels? Wetenschappers onderzoeken waarom orka’s boten aanvallen

» De Braziliaanse ‘schoonzussen’ geven via TikTok een inkijk in de gevangenis

In een programma waarin vijf kinderen tussen de dertien en vijftien een week met elkaar samenleefden in een grote villa in het buitenland ontstond een gesprek over wat ze het meest waardeerden aan hun ouders. Dat ze zo hard werken, daar was iedereen het over eens. De tieners vonden het mooi dat ze tot die conclusie waren gekomen. Zelf vond ik het wat bedroevend: zwoegen als manier om je liefde te tonen. En dan massaal op vakantie om daarvan bij te komen. 

Die vakanties zijn nu weer voorbij, het echte leven gaat verder. En hoewel we hier over het algemeen niet zo hard hoeven te werken als in bijvoorbeeld Zuid-Korea, waar het harde werk als een van de doodsoorzaken geldt en de regering desondanks een officiële werkweek van 69 uur voorstelde, met een maximum van 120 uur, zullen velen nu al heimwee hebben naar hun idyllische vakantieoord. Die heimwee is meestal niet wederzijds. Want over sommige zaken bestaat geen controverse, zodat we dit keer in plaats daarvan een consensus hebben geplaatst: toerisme is een plaag.

We zijn onverbeterlijk nieuwsgierig – een mooie eigenschap die vernietigend kan uitpakken

Gevierd auteur Elias Maglinis beschrijft hoe de Grieken zelf zich niet langer een tripje kunnen veroorloven naar de Egeïsche eilanden – ‘van oudsher een plek om te ontspannen, te zwemmen, te drinken en wilde seks te hebben’. Hij verwijt de regering dat ze niet ingrijpt: grote delen van het land zijn afhankelijk van toerisme, en zo ontstaat een vicieuze cirkel, of neerwaartse spiraal zo je wilt. De Britse Simon Kuper noemt in zijn bijdrage hoe dat beleid er in Amsterdam wel degelijk is. Hij spreekt van ‘een absolute primeur (…) in de geschiedenis van de toeristische marketing, die zomaar (…) een trend zou kunnen worden’: de Stay Away-campagne. Zouden ze in Griekenland, waar gastvrijheid van oudsher zo hoog staat aangeschreven, ooit zo ver gaan? 

Duidelijk in ons dossier over kleine eilanden wordt in ieder geval hoe oude gewoonten door de invloed van die massale bezoekersstromen veranderen, en zelden ten goede. Opvallend is dat Süddeutsche Zeitung, waaruit we een artikel selecteerden over het Turkse eiland Bozcaada, daarbij een kadertje plaatst met hoe op het eiland te komen, tegen welke kosten. We reizen niet alleen als remedie tegen het harde werken, maar zijn ook onverbeterlijk nieuwsgierig – een mooie eigenschap die vernietigend kan uitpakken. 

Ook een soort Stay Away-campagne lijken de orka’s in de Straat van Gibraltar te voeren. Al twee jaar vallen ze consequent vooral zeilschepen aan die hier langsvaren. Al is deze interpretatie al meteen een vorm van antropomorfisme; niemand weet wat er achter hun acties zit, of er überhaupt sprake is van enige vijandigheid. Misschien, zeggen sommige wetenschappers, handelen ze gewoon uit nieuwsgierigheid. 

Laura Weeda

weeda@360international.nl