» Lees dit nummer online

Met onder andere:

– Controverse: ‘Als de ontwikkeling van AI uit de hand loopt, gaan we allemaal dood’
– Spionage blijft onmisbaar
– Mondiale wedloop om informatie

De aantrekkingskracht van spionage (goed gearticuleerd een uitstekend woord voor gezichtsgymnastiek) is onverminderd groot, zelfs nu er geen zendertjes meer in de hak van een schoen geplaatst worden en de kranten gekrompen zijn naar tabloidformaat. Dat veel gevonden kan worden op het web, waar het iedere burger vrijstaat te liegen en te bedriegen en elke ongetrainde ziel ongevraagd inlichtingenwerk kan verrichten, heeft de workload van de geheime dienst nauwelijks verlicht.

Maar elk tijdperk krijgt de spion die het verdient. Goodbye, Mister Bond, we zijn nu afhankelijk van saaie data-analisten zonder de allure van uw clandestiene bestaan. En erger nog, schrijft de Deense krant Politiken, van complotdenkers. Ouderwetse fysieke informatievergaring is nog steeds in zwang, al blijkt het met name de Russen nogal veel moeite te kosten om geschikte kandidaten te werven, juist nu ze grote behoefte hebben aan mollen of slapende cellen in landen die Oekraïne technologie en militaire capaciteit leveren.

Help, OO7, kunt u niet nog voor één keer onze wereld komen redden?

Het profiel waar de KGB naar zoekt is daarom noodgedwongen bijgesteld en biedt nu een droombaan aan mensen met financiële of ideologische motieven of met wraakgevoelens, omdat ze bijvoorbeeld ‘in hun carrière gefrustreerd zijn geraakt’.

Help, OO7, kunt u niet nog voor één keer onze wereld komen redden? Hoewel de Britse MI6 het ook niet makkelijk heeft. Werkloze, door de staat opgeleide geheim agenten – het is een trend volgens The Sunday Times – lopen massaal over naar de privésector. Daar eenmaal beland, delen ze hun kennis met autocraten, oligarchen en andere griezels die met biljetten uit de staatsruif iedere gewetenloze kunnen rekruteren. Bovendien is de lijn tussen lobbyen en spionage flinterdun. Enkele Portugese academici, schrijft het dagblad Expresso, schijnen de belangen van Beijing te dienen, soms de wet te omzeilen en staatsgeheimen te schenden. Wie het zijn is bekend, maar het valt moeilijk te bewijzen.

Misschien dat kunstmatige intelligentie ons kan helpen het kwaad de wereld uit te helpen, zodat de diensten overbodig worden. Even vragen…

AI zegt geen fysieke actie te kunnen ondernemen en bovendien vindt ze het concept ‘kwaad’ complex en subjectief. Wel suggereert ze dat collectieve inspanningen op verschillende niveaus kunnen bijdragen aan een rechtvaardiger, vreedzamer bestaan voor iedereen. Zoals educatie, empathie en mededogen, rechtvaardigheid en gelijkheid, vreedzame communicatie, dialoog en overheidsbeleid.

Bij nul beginnen dus.

Katrien Gottlieb

gottlieb@360international.nl